Sąsiedzi, którzy stali się wrogami… Przestroga dla przyszłości”. Grant fundacji:The Olga Lengyel Institute for Holocaust Studies and Human Rights TOLI

W roku szkolnym 2019/2020 w ramach grantu uzyskanego z fundacji The Olga Lengyel Institute for Holocaust Studies and Human Rights TOLI obecna klasa 2bg, o profilu humanistycznym realizowała projekt edukacyjny „Sąsiedzi, którzy stali się wrogami… Przestroga dla przyszłości”. Celem projektu było uwrażliwienie młodych ludzi na relacje z drugim człowiekiem, bez względu na jego poglądy polityczne, religijne, kolor skóry i orientację seksualną. Projekt był realizowany w kilku etapach. Młodzi ludzie przygotowali informacje na temat różnych społeczności, które w przeszłości zamieszkiwały Bydgoszcz, pokazując ich sąsiedzkie relacje, zakończone w tragiczny sposób w pierwszych dniach września 1939r. Te działania były okazją do refleksji, aby nie lekceważyć zagrożenia wynikającego z łamania praw człowieka i wszelkich przejawów dyskryminacji we współczesnym świecie. Następnie młodzież przygotowała Dzień Plakatów, tak aby wykreować dwie przestrzenie „Ludobójstwo – czy to się musiało wydarzyć i jak temu zapobiegać w przyszłości” oraz „ Aleja sąsiedzka „ dotycząca społeczności, które współcześnie zamieszkują Bydgoszcz. Ze względu na zdalne nauczanie ta część projektu została zrealizowana w formie wirtualnej.Zwieńczeniem projektu był wyjazd młodych ludzi do Muzeum Obozu Koncentracyjnego Stutthof, gdzie młodzież szukała odpowiedzi na pytanie jak doszło do Holocaustu i masowych zbrodni w czasie II wojny światowej i jak zapobiec powtórzeniu się tej dramatycznej historii, w świecie, który mimo tylu tragicznych doświadczeń ciągle nie jest wolny od wszelkiego rodzaju uprzedzeń i nienawiści. Młodzi ludzie przygotowali Refleksję – przesłanie, dla którego mottem były słowa Jonasza Kofty „[…]  Ziemia jest wielką jabłonią, Starczy owoców, starczy cienia, Dla tych co pod nią się schronią.[…] 
Refleksja- przesłanie: Jak budować świat bez nienawiści?W tym trudnym roku szkolnym uczniowie naszej szkoły mieli okazję realizować projekt historyczny pt. ,,Sąsiedzi, którzy stali się wrogami. Przestroga dla przyszłości.". Praca nad nim okazała się być źródłem wielu refleksji, przed młodzieżą postawiono wiele zaskakująco trudnych pytań, na które nie zdołali w końcu odpowiedzieć ludzie minionych epok, żadne z poprzednich pokoleń. Czy nam się to udało? Spoglądając wstecz dostrzegliśmy zniszczone miasta i zniszczonych ludzi. W pandemicznej rzeczywistości zrozumieliśmy, co jest prawdziwą chorobą, która trawi naszą cywilizację od zarania dziejów - jest nią nienawiść. Zobaczyliśmy, jak łatwo się nią zarazić, jak perfidne są sposoby jej przekazywania, jak łatwo jest nie dostrzec w porę zagrożenia, jakie za sobą niesie. Uświadomiliśmy sobie, jak łatwo przeoczyć jej początkowe objawy, zupełnie tak, jak objawy poważnych chorób przypominające przeziębienie. Jest to zaraza, która narasta stopniowo. Jak więc należy jej przeciwdziałać? Przygotowując nasze wypowiedzi, prezentacje i plakaty spędziliśmy mnóstwo czasu wśród książek i starych fotografii. Spacerowaliśmy niczym goście na osi czasu, która rozdrabniała się na coraz więcej szczegółów, coraz drobniejsze stopnie na schodach do ogromnych tragedii - morderstw, prowokacji, ludobójstwa. Nasuwa się pytanie - dlaczego ludzkość nie wyciągnęła wniosków z przeszłości? Dlaczego ten przerażający schemat wciąż się powtarza? Ten tragiczny spektakl rozgrywający się na kartach dziejów był dla nas z pewnością tytułową przestrogą - przestrogą, by nigdy nie zapominać, że zło skrada się na palcach. Przestrogą, by w porę na nie reagować, spróbować uprzedzić kolejną katastrofę, leczyć siebie i innych z nienawiści, zanim ta zbierze swoje żniwo. Żeby zbudować świat bez nienawiści, należy przede wszystkim nie być obojętnym: mieć oczy szeroko otwarte i otwierać usta wszędzie tam, gdzie czai się niesprawiedliwość. Żyjemy w innych czasach i prowadzimy inną, niż nasi przodkowie, walkę. Zamiast karabinów, wyciągajmy dłonie. Zamiast murów, budujmy mosty. Nie oddalajmy się od sąsiadów, nie dzielmy ludzi, zamiast wrogów, zyskujmy przyjaciół. Niech świadomość historyczna stanowi dla nas szczepionkę przeciw nienawiści, wówczas świat nigdy już nie zachoruje. 
(Autorką tekstu jest uczennica klasy 2bg Ellen Kuźma)

A summary of the project: The aim of the project was to draw our teenagers` attention to the question of tolerance towards other people - often a neighbour, regardless of their views, skin colour, or religion. This is especially important in the modern world, where there are so many examples around depicting disrespect for other people. The goal of this project was to draw attention to the dangers of the lack of vigilance towards behaviours which are intolerant, and violate human rights.  During the project implementation, the youth referred to specific examples from the history of the close proximity of nations, and groups, when an attitude of passivity in the face of a lack of acceptance of other cultures and religions, led to a tragedy, starting from the interwar period, running through the post-war period, and ending with contemporary examples. 

Autorzy projektu: Danuta Kopinska-Kołowacik
Tłumaczenie tekstów na język angielski: Ernest Essuman Mensah